Strona główna

Abp Kowalczyk: Zaufania Ojca Świętego nie zdradziłem ani nie nadużyłem

abp.jpg

 

Nigdy nie nadużyłem zaufania Stolicy Apostolskiej i samego Ojca  Świętego – zapewnia w wywiadzie dla KAI abp Józef Kowalczyk.

W związku z własną prośbą do Komisji Historycznej Metropolii Warszawskiej  o przebadanie akt na jego temat znajdujących się w IPN, Nuncjusz Apostolski opowiada o swej pracy w Stolicy Apostolskiej. Informuje, że do jego obowiązków należały m. in. oficjalne kontakty z władzami PRL i ich dyplomatycznymi przedstawicielami w Rzymie. Dodaje, że miał świadomość, iż był przedmiotem zainteresowania wywiadu PRL, który działał wówczas w strukturach polskiej dyplomacji.

A oto pełen tekst wywiadu z abp. Józefem Kowalczykiem, Nuncjuszem Apostolskim w Polsce:

KAI: Ksiądz Arcybiskup jako młody polski kapłan został powołany do pracy w strukturach Kurii Rzymskiej. Jak rozpoczęła się praca Księdza Arcybiskupa w Watykanie?

Abp Józef Kowalczyk: W ramach umiędzynarodawiania Kurii Rzymskiej, co było realizacją postanowień Soboru Watykańskiego II, zostałem przedstawiony przez kard. Stefana Wyszyńskiego, działającego w imieniu Konferencji Episkopatu Polski, jako kandydat do pracy w Kongregacji ds. Dyscypliny Sakramentów. Propozycja ta została przedłożona na prośbę ówczesnego Prefekta tejże Kongregacji, Kard. Antonio Samorè. Zostałem przyjęty do pracy 19 grudnia 1969 roku, a oficjalne dokumenty wręczono mi 1 lutego 1970 roku.

KAI: Oprócz pracy w Kongregacji zostały Księdzu Arcybiskupowi powierzone inne obowiązki, polegające na bezpośrednim prowadzeniu kontaktów ze strony watykańskiej z ówczesnymi władzami PRL. Na czym konkretnie to polegało?

- To prawda. Poczynając od 1976 roku jako pracownik Kurii Rzymskiej zostałem włączony, po uzgodnieniu z Konferencją Episkopatu Polski, w skład utworzonego wówczas Zespołu Stolicy Apostolskiej do Stałych Kontaktów Roboczych z władzami PRL-u, co dawało dodatkowe obowiązki. Były to przede wszystkim okresowe wyjazdy, wraz z delegacją Zespołu, do Polski na rozmowy z przedstawicielami KEP, przede wszystkim z abp. Bronisławem Dąbrowskim jako sekretarzem generalnym Konferencji, a także władzami PRL, głównie z Urzędem ds. Wyznań.

Równolegle władze PRL-u ustanowiły analogiczny Zespół Rządowy do Stałych Kontaktów Roboczych ze Stolicą Apostolską, na czele którego stanął minister pełnomocny Kazimierz Szablewski, pierwszy kierownik tego zespołu. Rezydował on w Rzymie w siedzibie ambasady PRL-u przy rządzie włoskim. Objął tę funkcję na przełomie lat 1974-1975 i pełnił ją do początków 1982 r. Wspomagał go w tej pracy sekretarz ambasady Edward Kotowski, który pracował w tym Zespole od sierpnia 1979 do września 1983 roku.

Szablewskiego zastąpił następnie Jerzy Kuberski, radca – minister pełnomocny, który przejął kierownictwo pracami Zespołu składając oficjalne listy urzędowe w Sekretariacie Stanu 4 czerwca 1982 roku. Tę funkcję w tym charakterze do 1989 roku, kiedy to 5 października złożył listy uwierzytelniające jako ambasador Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej. Funkcję ambasadora Kuberski pełnił do 5 maja 1990 roku. Już wcześniej, jako kierownik Zespołu, otworzył samodzielną siedzibę tej przyszłej placówki (ambasady) i wyprowadził się z budynków ambasady PRL-u przy rządzie włoskim.

Od jesieni 1983 roku sekretarzem Zespołu został Janusz Czekaj, który sprawował tę funkcję do połowy 1988 roku. Zastąpił go w tej pracy Jerzy Florczak pełniąc funkcję sekretarza od sierpnia 1988 roku do stycznia 1990 roku. Wcześniej (od marca do listopada 1986) był on stażystą. Stażystami w Zespole byli także: attachè Leszek Szymański (od lutego 1988 do lutego1989), attachè Artur Busz (od kwietnia 1989 do stycznia 1990). Instytucja powyższa otrzymała również etat sekretarki. Pierwszą była Izabela Michalska (od połowy 1986 r. do połowy 1988 r.), drugą Bożena Piotrowska-Siwek (od kwietnia 1988 r.).

KAI: Kiedy kard. Karol Wojtyła został wybrany papieżem, powierzył Księdzu stworzenie Polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu...

- Tak, po wyborze papieża Jana Pawła II zostałem, z jego osobistej woli, przeniesiony w dniu 18 października 1978 r. do pracy w Sekretariacie Stanu w charakterze kierownika Sekcji Polskiej, którą miałem utworzyć i prowadzić, dobierając sobie w miarę potrzeb współpracowników zatwierdzonych przez struktury administracyjne Sekretariatu Stanu. Poza organizowaniem Sekcji powierzono mi inne zadania.

KAI: Jakie konkretnie?

- Było ich bardzo wiele. Przede wszystkim w mojej gestii była troska o wszystkie teksty Ojca Świętego w języku polskim, o ich publikację. Chodziło tu o listy apostolskie, encykliki, homilie, katechezy środowe, orędzia itp. 17 listopada 1978 roku Sekretarz Stanu powierzył mi, jako kierownikowi Sekcji Polskiej, kolejne zadanie, mianując mnie przewodniczącym Komisji do spraw Publikacji Pism Karola Wojtyły sprzed powołania go na Biskupa Rzymu. Praca, jakiej dokonaliśmy przy współdziałaniu Libreria Editrice Vaticana, była ogromna i obejmowała m.in. setki umów dotyczących tłumaczenia i wydania tych pism w różnych językach na całym świecie. Pisemne sprawozdanie z tych prac złożyłem w 2000 roku.

Poza tym zajmowałem się przyjmowaniem i przekazywaniem prywatnej i urzędowej korespondencji w języku polskim do Ojca Świętego i odpowiadaniem na nią w uzgodnieniu z Papieżem. Przekazywałem tę korespondencję – zarówno urzędową, jak i prywatną - adresatom zgodnie ze stylem działania Kurii Rzymskiej.

Do moich zadań należały także rozmowy z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski i Rządu, a zwłaszcza z urzędowymi pracownikami ambasady przy Stolicy Apostolskiej.

KAI: Czego dotyczyły wówczas rozmowy z przedstawicielami komunistycznych władz?

- Rozmowy te były wieloprzedmiotowe. Dość wspomnieć przygotowanie papieskich podróży do Polski, uzgadnianie ich programu i trasy, konkretnych spotkań pozaliturgicznych z osobistościami państwowymi i kościelnymi, sprawy transportu, przemieszczania się i bezpieczeństwa, przyjmowanie różnych sugestii ze strony współrozmówców i przedkładanie ich zarówno Ojcu Świętemu, jak i odpowiedzialnym bezpośrednio za dalsze rozpracowywanie wizyt i spotkań.

Warto w tym miejscu przypomnieć omawianie wizyty i audiencji Ojca Świętego dla delegacji NSZZ „Solidarność” z Lechem Wałęsą na czele w dniu 15 stycznia 1981 r. Także specjalną audiencję dla polskiej delegacji na uroczystości kanonizacyjne Maksymiliana Kolbego. Pamiętam, że na czele delegacji stał wtedy Jerzy Ozdowski a towarzyszyli mu m.in. Kazimierz Morawski i Adam Łopatka.

Inna ważna sprawa – której przygotowanie zostało mi powierzone - to trudna wizyta Jana Pawła II w Polsce w 1983 roku. Wymagało to bardzo wielu spotkań i rozmów. Musiałem bronić stanowczych warunków stawianych przez Stolicę Apostolską odnośnie do realizacji programu i spotkania z gen. Jaruzelskim. Trwał przecież wówczas jeszcze stan wojenny.

Podobne problemy miały miejsce podczas programowania wizyty gen. Jaruzelskiego w Rzymie i audiencji u Ojca Świętego 13 stycznia 1987 r., kiedy to zaprosił on Ojca Świętego do kolejnego odwiedzenia Polski.

Ten rodzaj pracy potęgował się, kiedy strona rządowa z konieczności zmierzała do wychodzenia z impasu stanu wojennego, podejmując propozycję opracowania specjalnej ustawy o stosunku państwa do Kościoła (uchwalonej w maju 1989 roku) oraz tzw. Konwencji (rodzaj konkordatu), którą kard. Wyszyński stawiał jako warunek do nawiązania stosunków dyplomatycznych z Polską. Usilnie zabiegały o to także znajdujące się w kryzysie władze PRL-u.

KAI: Czy mógłby Ksiądz Arcybiskup ujawnić szczegóły tych rozmów. Na czym polegały główne problemy?

- Jako urzędujący nuncjusz nie czuję się uprawniony do przedstawiania tych szczegółów. Udokumentowanie tej i podobnej pracy znajduje się w archiwach watykańskich i historycy będą mogli z nich korzystać po upływie 50 lat, kiedy zostaną one otwarte.

Przypomnę tylko, że Stolica Apostolska wierna jest zasadzie, że tego rodzaju rozmowy są protokołowane przez obydwie strony i protokoły stanowią urzędowy dokument nieudostępniany nikomu poza samym urzędem. W myśl zasady wzajemności Stolica Apostolska zakłada, że współrozmówcy stosują podobne procedury.

KAI: Ksiądz Arcybiskup prowadził też aktywną działalność na forum rzymskiej Polonii?

- Owszem, Sekretarz Stanu powierzył mi m. in. opracowanie Statutu, regulaminu i dekretu Ojca Świętego powołującego do życia Watykańską Fundację Jana Pawła II. Do dziś należę do Rady Administracyjnej tej Fundacji, zajmującej się gromadzeniem dokumentacji pontyfikatu Jana Pawła II i upowszechnianiem jego nauczania.

KAI: Jako jeden z najbliższych współpracowników Jana Pawła II Ksiądz Arcybiskup musiał mieć świadomość, że jest także przedmiotem zainteresowania polskiego wywiadu rezydującego w Rzymie. Czy był Ksiądz inwigilowany, czy padały propozycje spotkań i próby nawiązania współpracy?

- Zaznaczę najpierw, że pełniąc powyższe urzędowe zadania informowałem o wszystkim Ojca Świętego i bezpośrednich przełożonych w watykańskim Sekretariacie Stanu. W tych rozmowach nie ukrywałem, że mam świadomość tego, iż zarówno ja, jako przewodniczący Sekcji, jak i sama Sekcja Polska, osoba Ojca Świętego i jego otoczenie, jesteśmy przedmiotem szczególnego zainteresowania wywiadów, a zwłaszcza „wielorakiego” wywiadu PRL.

 

Ponadto byłem przekonany, że poza oficjalnym protokołem spisywanym w czasie rozmów z przedstawicielami polskiej ambasady, osoby uczestniczące w spotkaniach pisały własne spostrzeżenia i oceny nas jako współrozmówców.

Ojciec Święty, wiedząc o tym, z pełnym zaufaniem usposabiał nas, a szczególnie mnie jako kierownika Sekcji, abyśmy – mając tę świadomość – godnie zachowywali się w stosunku do każdego ze współrozmówców i byli zawsze kapłanami w służbie Ojcu Świętemu, Kościołowi i Polsce.

KAI: A czy Ksiądz Arcybiskup był zapraszany na jakieś rozmowy o bardziej prywatnym charakterze?

- Trzymałem się określonych zasad. Naczelną zasadą było, że poza urzędowymi spotkaniami w Sekretariacie Stanu nie spotykałem się z żadnymi przedstawicielami władz PRL-u. Zdarzało się natomiast, że po odbytych rozmowach prosili oni o ofiarowanie im opublikowanych książek czy dokumentów Ojca Świętego w języku polskim. Swoje prośby motywowali tym, że chcą je przekazać swoim zwierzchnikom w kraju.

Za zgodą Ojca Świętego czyniliśmy to w obfitości, odpowiadając na każdą taką prośbę, zaznaczając, że razem z transportem miesięcznika „L’Osservatore Romano” w języku polskim będą przekazywane do kraju także te dokumenty. W tych okolicznościach po raz kolejny potwierdziła się moja świadomość, że w strukturach oficjalnej dyplomacji PRL-u pracują ludzie wywiadu. Kiedy wręczyłem ministrowi Kuberskiemu pewną ilość pozycji, o które prosił, w obecności jego sekretarza usiadłem i postawiłem konkretne pytanie: „Panie ministrze, dokądże ten stan wojenny będzie trwał. Trzeba coś robić, bo cierpią niewinni ludzie i to niesprawiedliwie”. Wtedy minister dał mi dyskretnie do zrozumienia, że jest to temat, którego on przy tymże świadku nie chce poruszać.

KAI: Czy nigdy Ksiądz Arcybiskup nie miał świadomości, że podczas rozmów z tymi panami - pracującymi na dwóch etatach - posunął się za daleko i doszło do przekazania informacji, których nie należało przekazywać?

- Zaufania Ojca Świętego i Stolicy Apostolskiej do mnie nie zdradziłem ani nie nadużyłem. Ojciec Święty Jan Paweł II, w sposób dla mnie zaskakujący, osobiście powierzył mi posługę nuncjusza w Polsce potwierdzając pełne zaufanie do mojej osoby, którym mnie wcześniej darzył.

Dodatkowo przed nominacją Ojciec Święty pytał o opinię całego urzędu Sekretariatu Stanu, która była jednoznaczna. Kiedy podejmowałem funkcję nuncjusza, powierzono mi także zadania Dziekana Korpusu Dyplomatycznego. W tym charakterze, z pełnym oddaniem Stolicy Apostolskiej, Kościołowi i Polsce, pełnię powierzoną mi funkcję, do czasu kiedy Ojciec Święty podejmie inną decyzję.

KAI: Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał Marcin Przeciszewski

Autor zdjęcia Wojciech Łączyński

link http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x17394/abp-kowalczyk-zaufania-ojca-swietego-nie-zdradzilem-ani-nie-naduzylem/?page=1

 

 

 

 

misyjne

facebook_page_plugin

Logowanie

Aktualności i publicystyka

HOMILIA KS ABP MARKA JĘDRASZEWSKIEGO - …

33 rocznica utowrzenia Radia Maryja - HOMILIA KS. ABP MARKA JĘDRASZEWSKIEGO WYGŁOSZONA PODCZAS UROCZYSTOŚCI W TORUNIU 7.XII.2024 R..   https://www.youtube.com/watch?v=nkoOaf6t7MI'

07-12-2024 Aktualności

Czytaj więcej

33 rocznica powstania Radia Maryja

Szanowni Państwo! Drodzy przyjaciele! 7 grudnia, w pierwszą sobotę grudnia serdecznie zapraszamy na 33. rocznicę powstania Radia Maryja.  Rozpoczynamy o godz. 12.00 w Hali Sportowo-Widowiskowej przy ul. Bema w Toruniu. O godz. 13.00...

05-12-2024 Aktualności

Czytaj więcej

ks. Prałat Lech Lachowicz , ofiara mord…

ON śp Ksiądz Lachowicz może tez tam był wtedy, gdy modliliśmy się w parafii św. Stanislawa Kostki na Żoliborzu, aby ubecja "zwróciła nam Księdza Jerzego", ufaliśmy, ze tak , ze...

09-11-2024 Aktualności

Czytaj więcej

23 sierpnia 1918 r. urodził się w Sanok…

w dniu urodzin ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, 23 sierpnia, zamieszczamy pełny tekst opracowania życiorysu Ks. Prałata autorstwa p. Moniki Komanieckiej-Łyp, zamieszczony na portalu Instytutu Pamięci Narodowej - Przystanek Historia .   Zdzisław...

25-08-2024 Aktualności

Czytaj więcej

18 maja 1920 ...urodził się w Wadowicach…

18 maja 1920 roku przyszedł na świat Jan Paweł II, przyszły papież, Święty.   Dziękujmy Panu za każde Jego słowo, jakie dał nam, abyśmy umieli dawać świadectwo Prawdzie. Wymaga to od nas...

05-05-2024 Aktualności

Czytaj więcej

sukces Kol. Bogusławy Cichoń, Przewodnic…

Z pewnym opóźnieniem zamieszczamy - ale gratulujemy serdecznie w imieniu  KSD! 13 marca w Katedrze Polowej Wojska Polskiego została odprawiona uroczysta Msza św. w intencji ofiar Zbrodni Katyńskiej. Ofiarami tej Zbrodni...

05-05-2024 Aktualności

Czytaj więcej

w związku z zapytaniami...

w ostatnim czasie otrzymujemy wiele zapytań nt losów KSD - zapewniamy, że są one we właściwych rękach prawniczki i KRS. Powtarzamy więc oba zamieszczone już teksty wyjaśniające sytuację, sprawa w...

02-05-2024 Aktualności

Czytaj więcej

FUNDUSZ KOŚCIELNY - MUSISZ TO WIEDZIEĆ …

Artur Adamski dla Dziennika Zachodniego: Fundusz Kościelny Artur Adamski     Skutkiem dominowania w mediach, nauce i oświacie środowisk postkomunistycznych, minimalnie tylko zachwianego w ostatnim ośmioleciu, są ciągle rozpanoszone...

02-01-2024 Aktualności

Czytaj więcej

NA LICZNE PYTANIA...odp

 w dn. 2 stycznia 2024 r. na liczne pytania o sytuację KSD odpowiadamy: od ok. 12 lat KSD nie miało szczęścia do skutecznego, silnego zarządzania, z rozmaitych przyczyn tzw. ludzkich, ale też...

02-01-2024 Publicystyka

Czytaj więcej

prawo to część kultury !

  PRAWO TO CZĘŚĆ KULTURY  Próba likwidacji polskich mediów publicznych wbrew ustawom...

02-01-2024 Aktualności

Czytaj więcej

OJCIEC MARIAN DO DZIENNIKARZY !

https://www.youtube.com/watch?v=9D573_e4yOk   Ojciec Marian do dziennikarzy.  Przypominamy na ten obecny czas, wielką próbę dla Polski. 

27-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Boże Narodzenie 2023

Najserdeczniej życzymy wszystkim Czytelnikom jak i naszym Członkom KSD - wszelkich łask od Bożego Dzieciątka oraz mocy serc , pomyślności w Nowym Roku 2024! Szczęść Boże !   KSD wydawcy portalu

22-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

KSD - 2023

Informujemy Czytelników, że w dn. 5.XII. 2023 r. zarejestrowano w KRS wniosek o ustanowienie kuratora KRS-u do spraw formalno-prawnych KSD. Od zakonczenia kadencji ZG KSD w 2019 r. nie złozono...

22-12-2023 Aktualności

Czytaj więcej

foto relacja z Mszy św. pogrzebowej śp d…

31. X.2023 foto redl Bogusława Stanowska-Cichoń, Przew. Oddz. Kraków

31-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej

Kondolencje z Watykanu,papież Franciszek…

„Ojciec Święty poleca śp. Wandę Półtawską miłosierdziu Bożemu”. Kondolencje z Watykanu za portalem TVP.Info -  31.X.2023 Bolesne doświadczenia II wojny światowej stały się dla prof. Wandy Półtawskiej inspiracją do aktywnej obrony godności ludzkiego...

31-10-2023 Aktualności

Czytaj więcej