Aktualności
Ormiańska Epifania w Polsce
- W mediach pojawiły się informacje o prawosławnych i greckokatolickich świętach Bożego Narodzenia. Chciałbym w ramach uzupełnienia powiedzieć o ormiańskiej Epifanii, która jest odpowiednikiem tychże świąt - powiedział ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, członek Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy i proboszcz parafii ormiańskokatolickiej dla Polski południowej z siedzibą w Gliwicach. - Ponadto zapraszam wszystkich na świąteczne liturgie ormiańskie, połączone z „Chrztem wody” i wyborem czterech „ojców chrzestnych” - dodał ksiądz redaktor.
Redakcja Portalu Ksd.media.pl zaprasza wszystkich na uroczystości liturgiczne sprawowane zgodnie z kalendarzem i rytem ormiańskim:
- Czwartek, 6 stycznia, godz. 11.00 - kościół pw. Świętej Trójcy przy ul. Mikołowskiej 2 w Gliwicach. (Po mszy św. „opłatek” w siedzibie Związku Ormian im. Arcybiskupa Józefa Teodorowicza.)
- Czwartek, 6 stycznia, godz. 18.00 - kościół Miłosierdzia Bożego przy ul. Smoleńsk w Krakowie.
- Niedziela 16 stycznia, godz. 14.00 - kościół dominikanów przy pl. Dominikańskim 2 we Wrocławiu.
Ormiańska Epifania
Kościół ormiański należy do grupy Kościołów przedchalcedońskich, czyli tych, które nie przyjęły uchwał Soboru Chalcedońskiego w 451 r. Dlatego też Ormianie nie znają osobnego święta Bożego Narodzenia, które według kalendarza gregoriańskiego obchodzone jest 25 grudnia, a według juliańskiego 7 stycznia. W tej kwestii utrzymują tradycję z pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to święto Epifanii – po ormiańsku: Astwacahajtnutjun - było połączeniem trzech wydarzeń z życia Jezusa: Narodzin w Betlejem, Pokłonu Mędrców i Chrztu w Jordanie. Główny akcent położony jest na to trzecie wydarzenie. Dlatego tez w tym dniu odbywa się „chrzest wody”, polegający na zanurzeniu krzyża i na wlaniu do wody świętego oleju. Olej ten raz na siedem lat poświęcany jest w duchowej stolicy Ormian w Eczmiadzynie w Armenii.
Ormianie w samej Armenii, jak i w Europie Zachodniej, święto to obchodzą 6 stycznia. Natomiast w Ziemi Świętej, Rosji i Gruzji obchodzą dopiero 19 stycznia. Poprzedza je Hisnakac, czyli ormiański odpowiednik Adwentu, rozpoczynający się w niedzielę po 18 listopada. Z kolei w drugi dzień świat czyli 7 stycznia (lub 20 stycznia) obchodzony jest Or Mereloc, czyli Dzień Zaduszny, w czasie którego wierni udają się na groby swoich krewnych na cmentarzach. W tym dniu czci się także pamięć o męczennikach, którzy zginęli za wiarę. Nowy Rok według kalendarza ormiańskie obchodzony jest 11 lipca. Inaczej tez liczone są lata. Dlatego też 11 lipca 2011 r. rozpocznie się 1461 rok ery ormiańskiej.
Ormianie w Polsce po przyjęciu unii z Rzymem (pierwsza połowa XVII w.) zachowali swój kalendarz i wszystkie obrzędy liturgiczne. Dlatego też 6 stycznia w czasie uroczystej liturgii przed ołtarz główny przynoszone jest ozdobione białym materiałem naczynie z wodą. Kapłan zanurza w nim krzyż i wlewa do niego kroplę świętego oleju. Od naczynia biegną kolorowe wstążki w narodowych barwach Polski i Armenii, które trzyma czterech „ojców chrzestnych’. Są oni co roku wybierani spośród mężczyzn wspierających parafię. Poświęcona w ten sposób woda roznoszona jest do domów. Ormianie polscy przyjęli od katolików zwyczaj śpiewania kolęd. Na przestrzeni wieków powstało w Polsce kilka kolęd ormiańskich. Były one najczęściej układane w Kutach nad Czeremoszem, na dawnym pograniczu polsko-mołdawskim, gdzie mieszkało wielu Ormian.
W chwili obecnej na terenie Polski są trzy parafie ormiańskokatolickie. W Gliwicach dla Polski południowej, w Warszawie dla centralnej i w Gdańsku dla północnej. Zwierzchnikiem obrządku jest metropolita warszawski Kazimierz Nycz.
Ormianie mają własną liturgię. Posługują się własnymi strojami liturgicznymi, bardzo bogato zdobionymi. Ornat przypomina łacińską kapę, a stuła kapłańska, nakładana przez głowę, składa się z jednego kawałka materiału. Kapłan zawsze zwrócony jest twarzą do ołtarza. W czasie nabożeństw używany jest język grabar, czyli staroormiańskiego, który spełnia tę samą funkcję co język łaciński w trydenckiej liturgii katolickiej czy starocerkiewno-słowiański w prawosławnej. W czasie mszy św. ołtarz zasłaniany jest trzykrotnie specjalnymi kotarami. Z kolei duchowni i służba liturgiczna do prezbiterium wchodzą w pantoflach liturgicznych, które zdejmowane są od ofiarowania do komunii św. W tym czasie kapłani stoją przy boso (lub w białych skarpetkach), na pamiątkę słów wypowiedzianych z Krzaku Gorejącego do Mojżesza, „Zdejmij sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą” (Księga Wyjścia 3, 5).
dodał RWW