Spędziliśmy dwa dni w cudownym śląskim miasteczku Pszczynie, gdzie zorganizowaliśmy jako Kongres Mediów Niezależnych trzeci już Festiwal Filmów Niezależnych. Pierwsze dwa odbyły się w poprzednich latach, w zadbanym i wyremontowanym Ełku, położonym na jeziorze z kształcie serca. Pszczyna, na trasie z Katowic i Wadowic na Szyndzielnię itd. jest znacznie mniejsza, ale również zadbana, wyremontowana, życie kwitnie - wspaniały pałac, wystawy, dziesiątki pełnych kafejek i barków, tłumy ludzi.

Na festiwal zgłoszono 13 filmów dokumentalnych, część weszła do konkursu. Festiwalowi pomagali m.in.: burmistrz Pszczyny, lokalni działacze Ruchu Społecznego im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z Bielska-Białej i Pszczyny, Solidarności Walczącej i Stowarzyszenia Republikańskiego. Patronat medialny nad Festiwalem objęły m.in. redakcje tygodnika „wSieci”, portalu wPolityce.pl, tygodnika „Niedziela” oraz wydawnictw „Gazety Polskiej”.

Jury Festiwalu: Krzysztof Czabański (przewodniczący) oraz Teresa Bochwic, Irena Lasota, Robert Kaczmarek, Krzysztof Karnkowski i Jerzy Targalski.

Grand Prix otrzymał film "Skrzyżowanie", reż. Tomasz Saj. Film opowiada o wydarzeniach z 1959 roku w Kraśniku Fabrycznym, gdzie 1200 mieszkańców spontanicznie zaprotestowało przeciwko usunięciu przez władze komunistyczne leśnego krzyża i zaimprowizowanej kaplicy polowej. Zryw ten mało jest znany nawet specjalistom. Autor dotarł do represjonowanych latami ludzi, dziś często bardzo starych i do ich rodzin, np. dzieci pozostawionych wtedy bez opieki aresztowanych za protest rodziców. Autor zręcznie zmontował filmowymi środkami opowieść o proteście, który odbył się 11 lat po odejściu prymasa Hlonda a parę lat przed demonstracjami z okazji Millennium.

Nagrodę Burmistrza Pszczyny Jury przyznało filmowi „Droga do wolności Edwarda Taraszkiewicza” w reż. Marty Sosidko. Film przedstawia historię „Żelaznego”, legendarnego dowódcy oddziału partyzanckiego AK-WiN Obwód Włodawa, walczącego na Lubelszczyźnie w latach 1945-51.

Wyróżnieniem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich Jury uhonorowało film „Pod opieką operacyjną” w reżyserii Anny Piasek-Bosackiej. Jest to opowieść o dokonanym przez ZOMO w stanie wojennym w Poznaniu zabójstwie młodego chłopca, Piotra Majchrzaka, i o dochodzeniu przez jego rodzinę po latach prawdy o tym wydarzeniu oraz daremnym szukaniu sprawiedliwości. Typowa sytuacja po stanie wojennym – każde niemal większe miasto miało takiego męczennika, młodego chłopca, zakatowanego przez ówczesne organa ścigania. Typowe też trudności z wyjaśnieniem wydarzeń i ukaraniem sprawców.

Ponadto Jury zwróciło uwagę na dwa filmy. Pierwszy to „Niezłomni. Pod drutami Auschwitz” w reż. Mirosława Krzykowskiego i Bogdana Wosztyla, o oddziałach partyzanckich z okolic Oświęcimia, pomagających więźniom Oświęcimia, urozmaicony bogatym udziałem grup rekonstrukcyjnych, pokazujących naocznie, jak mogło to wyglądać. Drugi film to „Papież, który nie umarł” w reż. Tamary Elżbiety Jakżyny, który przybliżyła publiczności rosyjskiej sylwetkę św. Jana Pawła II (gdy kręcono film, jeszcze błogosławionego). Najciekawsze dla polskiego widza są partie filmu, pokazujące katolicyzm w Rosji i reakcje patriarchatu prawosławnego oraz muftiego muzułmańskiego Rosji na zjawisko duchowe i społeczne, jakim był pontyfikat Papieża Polaka.

Wszystkie filmy poruszały ważne, czasem mało znane okoliczności historii Polski. Pokazują, ile jeszcze tajemnic i ciekawych narracji kryje historia najnowsza.

Filmy były sprawnie i profesjonalnie zrealizowane. Zagadką była ich długość – zawsze ponad 50 minut, niekiedy trochę za dużo. Fachowcy twierdzą, że to jest dostosowanie się do wymagań telewizji, która ewentualnie mogłaby je wyświetlić. Widywaliśmy znakomite filmy dokumentalne, które miały nawet 13 czy 20 minut.

Nagrody zostaną wręczone w listopadzie podczas specjalnej uroczystości w Warszawie, połączonej z prasowymi pokazami zwycięskich filmów. Filmy te będą w stałym repertuarze Objazdowego Kina Niezależnego OKNO, które parę lat temu zostało powołane przez Kongres Mediów Niezależnych i działa w całym kraju.

Wszystkich zainteresowanych pokazami zapraszamy do skontaktowania się z Sekretarzem Festiwalu, p. Wiolettą Machniewską, tel. 662 042 204.