8 kwietnia 1943 r. bojówki UPA z udziałem ludności ukraińskiej dokonały mordu na polskich mieszkańcach kolonii Brzezina w powiecie sarneńskim dawnego województwa wołyńskiego. Ofiarą zbrodni padło około 130 Polaków.

Na wieść o zbrodni UPA w pobliskiej Parośli I, która miała miejsce w lutym 1943 r., polscy mieszkańcy niewielkiej kolonii Brzezina utworzyli skromną, zaopatrzoną w kilka sztuk broni palnej, samoobronę.

Pierwsza próba ataku na kolonię nastąpiła na początku kwietnia 1943 r. Z udziałem stacjonujących w tym czasie we wsi partyzantów sowieckich udało się odeprzeć napastników. Po tym wydarzeniu część z mieszkańców opuściła Brzeziny. Ci, którzy pozostali, nocowali w kryjówkach.

Rankiem 8 kwietnia 1943 r. kolonię zaatakowało silne zgrupowanie UPA, wsparte przez ludność ukraińską z pobliskich wsi. Ostrzelane pociskami zapalającym kryte strzechą drewniane zabudowania stanęły w ogniu. Skromna samoobrona nie była w stanie powstrzymać przeważających sił. Polaków mordowano za pomocą broni białej, do uciekających strzelano. Część ofiar torturowano przed śmiercią.

W sumie Ukraińcy zamordowali około 130 osób, kilkanaście zostało rannych. Niewielka część zdołała uciec. Zabudowania kolonii zostały doszczętnie spalone.

Ofiary rzezi pochowano następnego dnia w zbiorowej mogile obok budynku szkoły. Ocaleli z pogromu przenieśli się do pobliskiego Włodziemierca, w którym chronili się polscy uchodźcy także z innych eksterminowanych wsi.

Paweł Brojek, portal Prawy.pl
źródła:
Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945”, Warszawa 2000
Grzegorz Motyka, „Ukraińska partyzantka 1942-1960”, Warszawa 2006